80 เปอร์เซ็นต์ของมนุษย์ ยอมรับว่าจำเป็นต้องมีเหตุผลในการมีชีวิตอยู่
และประมาณ 60 เปอร์เซ็นต์ยอมรับว่าพร้อมจะตายเพื่อใครบางคน หรือเพื่ออะไรบางอย่างในชีวิต
– จากหนังสือหน้า 58
✒️ เกี่ยวกับผู้เขียน ✒️ เอ็กตอร์ การ์เซีย (Héctor García) เกิดที่ประเทศสเปน และย้ายมาอยู่ที่ญี่ปุ่น จนได้รับสถานะเป็นพลเมืองของประเทศญี่ปุ่น อดีตวิศวกรซอฟต์แวร์แห่งองค์การเพื่อการวิจัยนิวเคลียร์แห่งยุโรป (CERN) ผลงานของเขาคือการคิดค้นโปรแกรมวิเคราะห์และจดจำเสียงพูดของคน มีผลงานเขียนหนังสือขายดีติดอันดับ 1 ของญี่ปุ่น เรื่อง A Geek in Japan ปัจจุบันเขาเป็นเจ้าของบล็อก Kirainet.com และยังคงสนุกกับความสงสัยใคร่รู้ของตนเองไปตลอดการใช้ชีวิต ฟรานเซสค์ มิราเยส (Francesc Miralles) นักเขียนหนังสือแนวพัฒนาตนเองและสร้างแรงบันดาลใจ บ้านเกิดของเขาอยู่ที่บาร์เซโลนา ศึกษาด้านวารสารศาสตร์ วรรณคดีอังกฤษ และภาษาเยอรมัน ปัจจุบันทำงานเป็นทั้งบรรณาธิการ นักแปล และผู้เรียบเรียงเนื้อหา รวมถึงการเป็นนักดนตรีด้วย
🎯 SUMMARY VIEW 🎯 : อิคิไกเล่มนี้จัดอยู่ในหมวดหนังสือสุขภาพ เขียนขึ้นมาจากการศึกษาหมู่บ้านแห่งหนึ่งของญี่ปุ่น ที่ซึ่งมีประชากรอายุถึงหรือเกิน 100 ปีอาศัยอยู่มากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ผู้เขียนชวนไปดูวิถีการใช้ชีวิตของผู้คนแห่งนั้นและพบว่าการมีอายุที่ยืนยาวได้เกิดจากที่พวกเขารู้จักอิคิไกของตนเอง อิคิไกที่เป็นแนวคิดของคนญี่ปุ่น ซึ่งสามารแปลได้อย่างง่าย ๆ ว่าเป็น "ความสุขอันเกิดจากการมีอะไรให้ทำตลอดเวลา" : หนังสือแบ่งออกเป็นทั้งหมด 9 บท ได้แก่ (1)หลักปรัชญาอิคิไก (2)เคล็ดลับต้านชรา (3)จากโลโกเทอราปีถึงอิคิไก (4)มีสมาธิกับทุกสิ่งที่ทำ (5)ปรมาจารย์ด้านอายุยืน (6)แรงบันดาลใจจากศตวรรษิกชน (7)อาหารแบบอิคิไก (8)การเคลื่อนไหวร่างกายเบา ๆ ทำให้อายุยืนขึ้น (9)มีหัวใจที่ไม่ยอมแพ้และวะบิซะบิ และมีเพิ่มอีก 1 บทเป็นส่วนของการส่งท้ายที่ผู้เขียนได้สรุปศิลปะแห่งการใช้ชีวิตให้เป็นของขวัญแก่ผู้อ่าน : ต้องบอกว่าเป็นการถ่ายทอดมุมมองที่ศึกษาผู้คนในสถานที่แห่งหนึ่งภายใต้ช่วงระยะเวลาหนึ่งที่ให้ภาพการใช้ชีวิตได้ค่อนข้างหลากหลายและชัดเจน เล่าถึงความเป็นวิถีแห่งอิคิไกที่ผู้คนนำไปปฏิบัติใช้กันตามความเป็นจริง มากกว่าการบอกเล่าหลักการของแนวความคิด : เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจแนวความคิดปรัชญาอิคิไกและต้องการเรียนรู้ถึงรูปแบบที่ชาวญี่ปุ่นนำมันไปใช้ในชีวิตโดยพวกเขาเองอาจแทบไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำ ราวกับว่ามันถูกปลูกฝังลงในดีเอ็นเอที่สืบทอดกันมาช้านาน และยังเหมาะกับผู้ที่กำลังมองหาเคล็ดลับการใช้ชีวิตให้ยืนยาวอย่างเป็นสุขทั้งในแง่ของสุขภาวะทางร่างกายและสุขภาวะทางจิต : เรามองว่าหนังสือเล่มนี้คล้ายคู่มือชีวจิตบำบัดที่สามารถหยิบมาอ่านได้เรื่อย ๆ เพื่อคอยกระตุ้นให้เราไม่ลืมการใช้ชีวิตในอีกรูปแบบหนึ่งซึ่งถือเป็นวัตถุดิบที่ให้พลังงานเชิงบวกชั้นดี
อิคิไก (ikigai) โดย Héctor García และ Francesc Miralles ได้รับการถ่ายทอดออกมาในมุมมองของสองนักเขียนชาวสเปนซึ่งออกเดินทางไปยังหมู่บ้านโอะกิมิ หมู่บ้านที่มีประชากรราว 3,000 คนทางตอนเหนือของเกาะโอะกินะวะ ซึ่งได้รับการขนานนามว่าเป็นหมู่บ้านศตวรรษิกชน (หมู่บ้านที่มีกลุ่มคนอายุถึงหรือเกิน 100 ปี) เพื่อเรียนรู้วิถีชีวิตและค้นพบความลับของผู้คนบนเกาะแห่งนั้น
อิคิไกเล่มนี้จะอยู่ในหมวดสุขภาพ เนื้อหาภายในเล่มจึงเผยให้เห็นเรื่องราวพื้นฐานการใช้ชีวิตของผู้คนบนเกาะ เรียบง่าย ไม่ซับซ้อน ทว่าแฝงไว้ด้วยข้อมูลในการขบคิดที่สามารถนำไปต่อยอดสู่บริบทของการเรียนรู้เชิงลึกที่มากขึ้นไปอีกได้ตามความสนใจของเรา
พื้นฐานง่าย ๆ ที่ว่านั้นคืออะไร ?
หลายคนที่เคยศึกษาแนวความคิดอิคิไกอาจจะพอนึกภาพออกถึงวงกลม 4 วงที่มีพื้นที่ทับซ้อนกันอันประกอบไปด้วยวงกลมของสิ่งที่รัก สิ่งที่ทำได้ดี สิ่งที่มีคนจ้าง และสิ่งที่โลกต้องการ แต่สำหรับอิคิไกที่ผู้เขียนถ่ายทอดผ่านเล่มนี้จะเน้นเล่าถึงวิธีการที่ชาวญี่ปุ่นบนเกาะโอะกิมิใช้มันอย่างอัตโนมัติราวกับว่าเป็นเรื่องปกติทั่วไป (ซึ่งก็คงปกติจริง ๆ สำหรับพวกเขา) นั่นทำให้เราได้เรียนรู้จากแนวทางการปฏิบัติมากกว่าเน้นหนักที่หลักการทางปรัชญา ทำให้มันกลายเป็นหนังสือที่อ่านง่ายและตรงไปตรงมา ซึ่งมีตั้งแต่เรื่องอาหารการกิน การทำงาน การเคลื่อนไหวร่างกาย และการสานสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
หนังสือเต็มไปด้วยกรณีตัวอย่าง เรื่องเล่าจากบทสัมภาษณ์ที่เรียบง่ายแต่ซุกซ่อนความลับบางอย่างที่ถูกมองข้ามเอาไว้ ข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาประกอบคำแนะนำหลาย ๆ กรณีเพื่อความน่าเชื่อถือของข้อมูลซึ่งถูกอธิบายไว้อย่างเข้าใจง่าย ตัวอย่างเช่น จิตบำบัดแนวแสวงหาความหมายของชีวิต (logotherapy) ของวิคเตอร์ ฟรังเคิล จิตแพทย์ผู้ถูกกักกันอยู่ในค่ายเอาชวิทซ์ของนาซีที่เหี้ยมโหดที่สุด ผู้ซึ่งเปิดเผยบทเรียนในการนำพาจิตวิญญาณให้อยู่รอดผ่านหนังสือ Man’s search for Meaning : ชีวิตไม่ไร้ความหมาย อันโด่งดังและถูกเล่าขานว่าเป็น 1 ในนวนิยายที่ทรงอิทธิพลที่สุดในอเมริกา โดยแนวความคิดของจิตบำบัดนี้จะชวนให้คนไข้มองไปยังอนาคตเพื่อให้เขาค้นพบความหมายในการมีชีวิตอยู่ ซึ่งจะตรงกันข้ามกับทฤษฎีจิตวิเคราะห์ของซิกมันด์ ฟรอยด์ ที่วิธีการบำบัดจะเน้นให้คนไข้มองย้อนกลับไปในอดีตเพื่อขุดค้นจิตใต้สำนึกลึก ๆ ที่ก่อให้เกิดความขัดแย้งและส่งผลมายังชีวิตปัจจุบัน ซึ่งวิธีการของวิคเตอร์ ฟรังเคิลนั้นค่อนข้างสอดคล้องกับปรัชญาอิคิไกมากเลยทีเดียว
ผู้เขียนจับจุดพฤติกรรมของผู้คนในหมู่บ้านโอะกิมิและนำมาบอกเล่าแบบบทต่อบท ตั้งแต่เรื่องการทำงานของผู้คนที่นั่น ซึ่งพวกเขามักจดจ่ออยู่กับงานที่ทำและมีวิธีการทำงานที่เน้นทำทีละอย่าง (ในขณะที่เราเองนี่แหละ คุ้นเคยกับความเป็นมนุษย์ Multitasking และคิดว่าเป็น Productivity ขั้นสูงสุด ^^”) ประเพณีและภาพการใช้ชีวิตแบบชุมชนที่เน้นการฉลองร่วมกันและมักมีกิจกรรมสัมพันธ์ที่สร้างความเคลื่อนไหวทั้งในด้านร่างกายและมิตรภาพ ไปถึงเรื่องการกินดื่มที่เน้นการบริโภคปริมาณที่น้อยแต่หลากหลาย นอกจากนี้ยังมีการสอดแทรกวิธีออกกำลังกายเบา ๆ อย่างราจิโอ ไทโซ (Radio taiso) ไท่เก็ก และชี่กงที่นับว่าเป็นการเคลื่อนไหวภายใต้ความมีสมาธิและเหมาะสมอย่างยิ่งกับศตวรรษิกชน
ในส่วนสุดท้ายของหนังสือได้มีการพูดเชื่อมโยงไปถึงเรื่อง วะบิซะบิ และ อิชิโกะอิชิเอะ ซึ่งเป็นปรัชญาญี่ปุ่นที่สำคัญและน่าศึกษาต่อไม่แพ้กัน โดยวะบิซะบิคือแนวคิดที่ชวนให้เห็นความงามตามธรรมชาติ และอิชิโกะอิชิเอะคือการเชื่อว่าช่วงเวลาที่เกิดจะอยู่เพียงปัจจุบันและไม่หวนกลับมาอีก ซึ่งการใช้ชีวิตแบบอิคิไกก็ล้วนมีความเชื่อมโยงกับทั้งสองสิ่งข้างต้น ก่อนที่ผู้เขียนจะสรุปบทส่งท้ายด้วยข้อบัญญัติอิคิไก 10 ประการซึ่งได้มาจากการตกผลึกทางความคิดของพวกเขาจากการศึกษาผู้คนที่นั่น
เรียกได้ว่าตอนหยิบมาครั้งแรก มันดูเหมือนจะเป็นหนังสือที่บอกเล่าเรื่องราวธรรมดาสามัญอย่างที่ใครต่อใครก็น่าจะรับรู้และเข้าใจกันดีอยู่แล้ว
ใช่ค่ะ มันเป็นเรื่องทั่วไป…
แต่จะมีสักกี่ครั้งที่เรามองเห็นความสำคัญของสิ่งทั่วไปเหล่านั้นและหยิบยกมันขึ้นมาเพื่อพินิจพิจารณาถึงคุณค่าที่มีอยู่
หนังสือเล่มนี้ชวนให้เรารื้อฟื้นเรื่องพื้นฐานเรียบง่ายจากผู้คนในหมู่บ้านโอะกิมิมาให้เห็นเป็นภาพกันอย่างชัด ๆ แล้วสะท้อนกลับไปเป็นมุมมองการใช้ชีวิตอีกรูปแบบหนึ่งให้เราได้เข้าใจ
ที่เหลือมันก็อยู่แค่ว่า เราจะมองเรื่องสามัญของเราเช่นไร เพื่อให้ค้นพบความหมายที่แท้จริงของการมีชีวิตอยู่ต่อจากนี้
🛒 ซื้อหนังสือออนไลน์
“ikigai อิคิไก”
ผู้เขียน : เอ็กตอร์ การ์เซีย และ ฟรานเซสค์ มิราเยส
(เพ็ญพิสาข์ ศรีวรนารถ แปล)
จำนวนหน้า : 208 หน้า / ราคาปก : 280 บาท
สำนักพิมพ์ : เนชั่นบุ๊คส์
หมวด : สุขภาพ
