เมื่อเรากล่าวถึง “ความเงียบ” … อาจทำให้หลายคนรู้สึกสงบ หรือสำหรับบางคนอาจคล้ายกับความอึดอัด ในบางห้วงเวลา – บางสถานการณ์
แต่ท่ามกลางยุคสมัยที่ส่งเสียงอึกทึกตลอดเวลา การถมทับด้วยเสียงดูจะเป็นเรื่องธรรมดาและยิ่งควรที่จะทำด้วยแล้ว
การทำความรู้จักกับความเงียบ โดยเฉพาะความเงียบภายใน
ก็อาจช่วยให้เราค้นพบขุมทรัพย์แห่งใหม่ ซึ่งต่างไปจากสมบัติที่มีอยู่ในทุกสรรพเสียง
✒️ เกี่ยวกับผู้เขียน ✒️ Erling Kagge นักเขียน นักกฎหมาย เจ้าของสำนักพิมพ์ นักสะสมผลงานศิลปะ นายแบบนาฬิกาโรเล็กซ์ และนักผจญภัยชาวนอร์เวย์ ซึ่งเป็นนักสำรวจคนแรกในประวัติศาสตร์ที่พิชิตสามขั้วโลก – ขั้วโลกเหนือ ขั้วโลกใต้ และยอดเขาเอเวอร์เรสต์ โดยระหว่างการเดินทางพิชิตขั้วโลกใต้เพียงลำพัง เขาต้องใช้เวลาอยู่กับตัวเองนานราว 50 วัน บนระยะทางกว่า 1,310 กิโลเมตร และเมื่อผ่านพ้นช่วงเวลาของการออกท่องโลก เขาก็เรียนรู้วิธีปิดกั้นการรับรู้ทุกอย่างเพื่อสดับความเงียบที่ตัวเองต้องการ
🎯 SUMMARY VIEW 🎯 : หนังสือเล่มนี้คล้ายจะเป็นหนังสือเชิงปรัชญา เป็นการบอกเล่าความคิด ความรู้สึกที่จะช่วยสร้างประสบการณ์ในการค้นพบและเข้าถึงความเงียบผ่านสภาวะที่ผู้เขียนเคยผ่าน ทั้งจากการออกเดินทาง หนังสือและบทกวีที่ได้อ่าน ผู้คนที่ได้พบ รวมไปถึงบทเพลง โดยถอดออกมาเป็น 33 คำตอบจากคำถามที่ว่า ความเงียบคืออะไร? มันอยู่ที่ไหน? และทำไมเวลานี้มันจึงสำคัญกว่าที่เคย? : สำหรับเราแล้ว ถ้อยคำในแต่ละบทชวนครุ่นคิด สำรวจ และพาลงลึกท่ามกลางตัวอักษรและเรื่องราวที่บอกเล่า มีบางใจความสร้างความรู้สึกสงบได้อย่างประหลาด และบางใจความก็ราวกับส่งพลังความเงียบนั้นมาถึงเราได้จริง ๆ : ในความคิดเห็นของเรา การอ่านหนังสือเล่มนี้จำเป็นจะต้องเปิดโหมดทำงานกับตัวเองเพื่อเข้าถึงความที่สอดแทรกระหว่างบรรทัด แต่ในขณะเดียวกันบางบทตอนก็ดูเรียบง่ายเสียจนอาจทำให้คุณเผลอมองข้าม แต่เหนือสิ่งอื่นใด คุณจะสัมผัสได้ถึงความเงียบและทำความรู้จักมันได้ในรูปแบบที่แตกต่าง : เหมาะสำหรับผู้ที่กำลังค้นหาวิธีทำความรู้จักตัวเองให้มากกว่าเก่า ผู้ที่ต้องการค้นพบมิติที่ลึกลงไปกว่าการทำกิจวัตรที่กระตุ้นให้คุณถมทับชีวิตด้วยสุ้มเสียงให้มากเข้าไว้ หรือผู้ที่กำลังมองหาการเรียนรู้ความเงียบจากภายใน ผ่านนักเดินทางที่ใช้เวลากับตัวเองมากที่สุดคนหนึ่งของโลก : “พึงระลึกว่า ความเงียบที่คุณพบเจอนั้นแตกต่างจากความเงียบที่ผู้อื่นพบเจอ ทุกคนมีความเงียบเป็นของตัวเอง” (เงียบ, บทที่ 23) ประโยคนี้จากหนังสือคือประโยคที่เราชอบมาก มันทำให้เรารู้สึกถึงความสวยงามเรียบง่ายที่คล้ายจะเป็นสมบัติล้ำค่าในระดับปัจเจกอันประเมินค่าไม่ได้ของความเงียบ และประโยควรรคทองอีกหนึ่งประโยคที่ทำให้หลาย ๆ คนรู้สึกถึงคำตอบทั้งหมดได้ดี – “ผมเชื่อว่าความเงียบคือความหรูหราแบบใหม่ ความเงียบให้สิทธิพิเศษมากกว่า และมีอายุยืนกว่าความหรูหราอื่น ๆ” (เงียบ, บทที่ 13) : เพิ่มเติมความชอบส่วนตัวอีกอย่างคือ เราชอบปกนี้มาก มันดูเรียบง่ายแต่แฝงไว้ด้วยความลึกลับ สีและเนื้อกระดาษสัมผัสให้ความรู้สึกดีทุกครั้งที่ได้หยิบ :D
เมื่อได้อ่านประวัติคร่าว ๆ ของ Erling Kagge ผู้เขียนหนังสือ ความสงสัยก็บังเกิดขึ้นเกี่ยวกับมันทันทีว่าจะออกมาเป็นเรื่องราวแบบไหน ระหว่างบันทึกการเดินทางไปยังขั้วโลกเพียงลำพังและทำให้เขาสนิทสนมกับความเงียบมากขึ้น หรืองานเขียนตกผลึกห้วงความคิดที่ได้หลังจากเขาจบภารกิจสันโดษบนดินแดนร้างไร้ แต่เมื่อได้หยิบอ่านจึงรู้ว่าเปล่าเลย มันไม่ใช่แค่บันทึกการเดินทางหรือความคิดตกผลึกจากความโดดเดี่ยว หากแต่มันคือหนังสือที่ตั้งโจทย์เกี่ยวกับความเงียบไว้ 3 ข้อ ตามมาด้วยคำตอบที่ได้มาจากการสำรวจผจญภัยที่ยิ่งใหญ่กว่าทางไกลนับพันกิโล มันคือการเดินทางที่มาพร้อม ๆ กับการใช้ชีวิต
เฉกเช่นอะไรก็ตามที่มีอยู่บนโลกใบนี้ ความเงียบก็คือหนึ่งในสิ่งเหล่านั้น ตรงกันข้ามกับสรรพเสียง ความเงียบอาจดูคล้ายความว่างเปล่า ไม่มีอะไร และไม่ให้สิ่งใด แต่ถ้าคุณได้ลองสัมผัสถึงเนื้อแท้ของมันแล้ว คุณอาจพบว่ามันมีพลังประหลาดที่ส่งออกมาถึงคุณได้อย่างที่ไม่มีสิ่งใดเหมือน หรืออาจกล่าวได้อีกนัยหนึ่งว่า ความเงียบนั้นมีภาษาที่ใช้สื่อสารของตัวมันเอง
และสิ่งเหล่านี้ไม่สามารถรับรู้ได้ผ่านประสบการณ์ของใครทั้งสิ้น นอกจากตัวคุณเองเท่านั้น
ในอีกมุมหนึ่ง บางตอนของหนังสือชวนเรานึกไปถึงปรัชญาอิคิไกของญี่ปุ่น และทฤษฎีสภาวะลื่นไหลของชิคเซนมิฮาย เนื่องจากในชั่วขณะนั้นจะเป็นช่วงเวลาที่เราดิ่งจมลงไปในประสบการณ์หรือสิ่งที่อยู่ตรงหน้าราวกับไม่มีสิ่งอื่นใดสำคัญแม้แต่กาลเวลา และเป็นความสมดุลที่จะเกิดขึ้นได้จากตัวคุณเอง ไม่อาจหยิบยืมใครได้
เรื่องเล่าของ Erling Kagge จะชวนคุณมาพบกับประสบการณ์ของเขายามรู้สึกได้ถึงความเงียบที่ว่านี้ บางครั้งมันเกิดขึ้นระหว่างบทสนทนา บทกวี บทเพลง ผลงานศิลปะ หรือในขณะที่เขาก้าวขาออกไปท่องโลกที่ห่างไกลไปจากการใช้ชีวิตยามปกติ แต่เขาไม่อาจบรรยายได้ถึงตัวตนหรือรูปธรรมที่จะทำให้คุณเห็นอย่างแจ่มชัด ไม่อาจบอกความรู้สึกที่แน่ชัดตายตัวเพื่อสอนคุณว่านั่นคืออารมณ์สัมผัสโมงยามของความเงียบแล้ว และเขาเองก็ไม่อาจบอกได้ว่าต้องใช้วิธีการใดหรือเดินไปทางไหนจึงจะค้นหา ค้นพบ และค้นเจอมันได้แน่ ๆ เพราะนี่คือรูปแบบของประสบการณ์ส่วนตัวจำเพาะบุคคลที่มีแต่ผู้ที่ยินยอมและใช้เวลาไปกับมันเท่านั้นจึงจะรู้จักได้เป็นอย่างดี
และด้วยเหตุที่ความเงียบเป็นเรื่องเฉพาะบุคคลนี้ สำหรับเขาแล้วมันจึงเปรียบเสมือนของหรูหราล้ำค่าที่อาจคงอยู่ไปชั่วนิรันดร์โดยไม่มีมหาโจรใดจะปล้นความเงียบไปจากคุณได้ (ถึงจะมีการเปรียบเปรยไว้อยู่บ่อย ๆ จากการทำลายความเงียบหรือขโมยความเงียบในสภาพแวดล้อม) เป็นสมบัติชิ้นหนึ่งที่ไม่อาจประเมินค่าได้เมื่อแต่ละคนครอบครองมันไว้ไม่เหมือนกัน
ฉะนั้นสำหรับเราแล้ว การเขียนถึงมันให้คนเข้าใจอย่างถ่องแท้จึงไม่ใช่เรื่องที่ง่ายดายนัก แต่เมื่อเราอ่านคำตอบที่เขาถ่ายทอดมาทั้ง 33 บท เรารู้สึกได้ว่ามันคล้ายกับสาส์นที่นำทางให้คุณดิ่งจมและค้นพบมันได้จริง – ตัวเราเองผ่อนคลายและสงบมากในขณะที่อ่าน
โดยทั้งหมดทั้งมวลแล้ว ความเงียบที่พูดถึงอยู่นี้ไม่ใช่แค่การปิดกั้นสรรพเสียงทั้งหมดที่รายล้อมเท่านั้น (แต่ก็ดูเป็นกระบวนการเริ่มต้นที่ดีที่จะทำ) แต่มันคือการค้นเจอความเงียบที่อยู่ภายในตัวเอง เราคิดว่าใครที่กำลังพยายามทำงานกับตัวเอง เรียนรู้ตัวเอง และต้องการเข้าถึงตัวเองในทุกมิติ ความเงียบ…เป็นสิ่งหนึ่งที่คุณจะต้องทำความรู้จักให้มาก ไม่แพ้กันกับอารมณ์ ความคิด หรือกระทั่งความรู้สึกต่าง ๆ ที่คุณศึกษา คล้ายประตูลับที่อาจทำให้คุณพบเจอสิ่งที่คุณกำลังตามหาหลังจากได้กุญแจมันมาแล้วก็ได้ ใครจะรู้
โดยสรุปแล้ว หนังสือเล่มนี้สำหรับเรา มันไม่กล่าวถึงสิ่งใดนอกจากการพาคุณไปทำความรู้จักประสบการณ์ที่อาจจะช่วยให้พบเจอกับความเงียบได้จากผู้เขียน ซึ่งมันก็เพียงพอแล้ว
และชั่วขณะเดียวกัน ทันทีที่บทสุดท้ายจากในหนังสือจบลง
เราก็ได้แต่ตกหลุมรักมันอย่างเงียบ ๆ
🛒 ซื้อหนังสือออนไลน์
“เงียบ Silence In the Age of Noise”
ผู้เขียน : Erling Kagge
(วรรธนา วงษ์ฉัตร แปล)
จำนวนหน้า : 136 หน้า / ราคาปก : 280 บาท
สำนักพิมพ์ : โอ้มายก้อด (OMG Books)
หมวด : ปรัชญา/ความเรียง
